A la debuta del mes de junh de 2021 Jacme Taupiac candidat en Region Occitània sus la lista Bastir occitanie per las eleccions dels 20 e 27 de junh comunicava.
Declaracion de Jacme Taupiac
M’an demandar que figurèssi sus la lista Bastir Occitanie, a ieu qu’ai passada ma vida a escotar parlar amb una atencion extrèma los « parlaires naturals » de Lomanha (Tarn e Garona) e del Savés (Gerç), qu’ai ensenhada la lenga e la lingüistica occitana a Montalban e a Tolosa, qu’ai fach lo jornalista (amb lo bimensual L’Occitan), qu’ai publicat de diccionaris e una Gramatica occitana que n’es a la segonda edicion. Aimi la lenga occitana ; la parli e l’escrivi lo mai sovent possible. Sabi que se parlava mai qu’ara, un còp èra. Deplòri l’estat social ont se tròba. E soi solide que la « politica lingüistica » dels poders publics de nòstra Republica es pas la melhora possibla.
Ai doncas acceptat un engatjament novèl per far la promocion d’aquela lenga, persuadit que « l'occitanisme cultural » implica de causidas politicas.
*
Es una bona causa de luchar contra la pollucion de la mar, l’empoisonament de las tèrras, lo rescalfament climatic, lo risc de desaparicion de las abelhas, de las balenas, o de qualques espècias de moninas. E aquò son de problèmas que se pàusan al nivèl mondial. A l’epòca actuala, cal èsser tant inocent coma lo precedent president dels Estats Units per èsser pas ecologista.
Es necessari de preservar la biodiversitat (es a dire « la diversitat de las bèstias » sus tèrra). Es necessari tanben de preservar la glossodiversitat (es a dire « la diversitat de las lengas »). Nos cal una lenga segonda pels escambis internacionals. Mas, se totes aviam l’obligacion d’oblidar nòstras lengas nacionalas e de parlar pas autra causa que l’anglés, se las grandas lengas de cultura d’Euròpa venián de lengas mòrtas, i perdriam fòrça : entre totes seriam pus bèstias. Cada lenga es una vision del mond. Avèm pas totes las meteissas idèas ni la meteissa sensibilitat : cal considerar aquela diversitat coma una riquesa collectiva.
*
Un autre grand principi, en politica, es que las decisions se devon préner al bon nivèl (qu’es plan sovent lo pus prèp del ciutadan) ; aquò s’apèla la subsidiarietat. Se parla practicament pas jamai de « la subsidiarité » dins los mèdias franceses, per la bona rason que dins nòstra Republica parisencocentrica es París qu’o decidís tot e que lo centralisme parisenc es tot çò que i a de pus opausat a la subsidiarietat. Aquò se manifèsta dins totes los domenis : la politica, l’economia, la television, l’ensenhament.
Los deputats venián de votar la lei Molac, lo 10 de mai passat, a una confortabla majoritat. Èra una lei plan favorabla a l’ensenhament de las lengas dicha « regionalas ». Los del Conselh constitucional, compausat de gents assimilacionistas dins l’ase, an agut paur que de milièrs de mainats se metèsson a tornar parlar occitan e que la francofonia foguèsse menaçada : an voidada la lei Molac de l’essencial de son contengut. Lo deputat Jean Lassalle a dich qu’aquela decision èra « ua vergonha ». Quitament lo primièr ministre, Jean Castex, – qu’a París se trufan d’el per çò qu’a una rèsta d’accent occitan – a desaprovada la censura de la lei Molac pel Conselh constitucional.
Es aital que la França contunha d’èsser, de totes los païses d’Euròpa, lo que practica lo mai un assimilacionisme lingüistic antidemocratic qu’es pas a nòstre onor. Dins totes los autres païses una lenga coma l’occitan es plan mai presa en compte pels poders publics.
Per salvar l’occitan e per salvar l’Occitania de la situacion de sucursalisme parisenc ont se tròba, cal far de politica.
Escrich a Montalban, la vila ont demorèt Antonin Perbòsc, l’òme que tornèt socializar, al començament del sègle XX, lo nom occitan per la lenga nòstra e Occitania pel país nòstre.
Jacme Taupiac, lo diluns 7 de junh de 2021