Nhòcas e bachòcas seguit d'Automnada - Pèire Pessamessa

Lo roman Nhòcas e bachòcas de Pèire Pessamessa, publicat pel primièr còp en 1957 e reeditat dins la colleccion A Tot de l'IEO en 1981, presenta lo quotidian d'un jovent provençal al sortir de la segonda guèrra mondiala.

Lo ritme es viu, sostengut. Se sentís una vertadièra ambicion romanèsca dins l'estil desvolopat aquí per Passamessa. La vida afectiva d'aquel jovent, son rapòrt al trabalh, sas relacions conflictualas amb los sieus parents : tot aquò balha a l'autor lo cadre d'una ficcion simple e plan mestrejada.

Pèire Passamessa se plaçava amb aquel roman dins lo grop plan redusit dels escrivans qu'assajavan alara de renovelar l'escritura occitana. Podèm citar Robèrt Lafont o Ives Roqueta que publiquèt en 1977 Lo trabalh de las mans pichon roman que rapèla Nhòcas e bachòcas.

Nhòcas e bachòcas es lo roman d'una rompedura ; rompedura qu'èra a se fa alara en Occitània entre una societat tradicionala rurala encara parcialament occitanofòna e la societat modèrna, plurilingüa e consmopolita.

Una novèla completa lo volum Automnada.

Extrach d'Automnada : « Un ròdol, l'esperit i bofèsse cotria amb lo mistrau, sènsa lis òmes es un nonren, un gonflitge de sublim jamai despensat, un acorchiment di beutats naturalas. La primiera beutat de la natura es la beutat de la man que cotreja, de la man qu'escriu li fèstas movedissas, de la man qu'alacha l'anhèu e despertola la coa di fedas, la man que copa la lenha e semena lo bòn gran, la man que tira lo carbon e fai d'aram. Se pòt pas imaginar que lo vilatge d'Opedeta existèsse coma aquò, fòra sis amolonaments d'ostaus e que visquèsse tot solet, en ròdol vèuse d'òmes, dintre si boissonadas desèrtas. Son existéncia, sènsa lis òmes rufes e trabalhaires passariá gaire l'an e fariá la cambareleta dins lo gorg ».

Pèire Pessamessa, nascut lo 10 de decembre de 1931 a Marselha, es un escrivan, òme politic, ensagiste e romancier occitan contemporanèu.

Comencèt a escriure dins la revista occitano-catalana Vida Nova e puèi dins la catalana Serra d’Or. Recebèt lo Prèmi Occitània als Jòcs Florals de l’Alguer en 1962. Es tanben critic literari e a realizat divèrsas emissions de ràdio e mai de filmes en occitan. Recebèt lo Prèmi Batista i Roca en 2005.

Foguèt cònsol de Buòus (Provença) durant 28 ans. Es dempuèi fòrça temps membre del CAOC occitan que ne venguèt president lo 30 de novembre de 2002.

Nhòcas e bachòcas seguit d'Automnada - Pèire Pessamessa
Fotografia de cobèrta d'André Hampartzoumian
IEO Edicion - Tots n°63 - 138 paginas - 1981 (reedicion de l'edicion de 1957)

 

L'astronòm inagotable - Felip Gardy

astronom-inagotableL'astronòm inagotable - Felip Gardy
Trabucaire - Colleccion Pròsa occitana
2015 - 142 paginas - 14 èuros
ISBN : 978-2-84974-218-1 - 22 cm x 14 cm

Presentacion de l'editor - Fins ara, coneissiam Felip Gardy mai que mai coma poèta. Ara dona a legir un trentenat de pròsas cortas, ineditas o escampilhadas en revistas, que nos revèlan un mond insolit. Presentan de narrators sens identitat ni passat, d’existéncias malseguras, en perilh de se fondre coma de sucres dins l’ocean de lor agach coma d’avugles dins la nuèch, agachaires se dissolvent dins l’objècte agachat, coma "l’astronòm inagotable" que se pèrd dins los espacis infinits. Cada narracion es coma l’arrèst sus imatge progressiu d’un filme que quitariá pas de s’alentir e de s’escafar, un vam paradoxal cap a l’immobil, coma un fèrre roge espinchat al moment que se tira del fuòc fins al palliment definitiu. Aquelas pròsas contan pasmens d’eveniments extraordinaris, d’apocalipsis per extincion, de negadas dins lo nonrés coma dins un element liquid, granda lutz eissorbanta, tenèbras pastosas o color unica qu’envasís tot lo mond.

Entre dos millenaris

entre-dos-millenarisEntre dos millenaris - IEO-IDECO - Ensag - 2009 - 16 èuros

Un obratge per far lo punt sus la realitat occitana uèi. Recampa un quarantenat de contribucions : istòria, lenga, ensenhament, arts e letras, practicas localas, politica, reflexion, comunicacion... Tot çò que fa un biais de viure collectiu es pres en compte per dire l'escomesa occitana a la debuta del tresen millenari... Es estat redigit jos la direccion del Claudi Molinièr.

Sul libre 'Antonio Vidal' - Trabucaire - 2001

antonio-vidal-garcia Article sul libre Antonio Vidal d'Alem Surre Garcia (Trabucaire, 2001, 196 paginas, edicion bilingüe, traduccion francesa de Francesca Meyruels e Martina Boulanger). 

Article de Pèire Venzac (revista OC, mai de 2002).

Dins las annadas 80 del sègle passat se parlava de pertot de mescladís de mestissatges culturals, e tot aquò dins una rèsta de guèrra freja que congreava ça que la una mena de dubertura planetària, destorbadís e melhorament a l'encòp, coma totas las fins de sègle, rai. Aquò's dins aquel ambient qu'Alem Surre-Garcia escriguèt Antonio Vidal, un roman cortet que remena mai d'un estil literari, en passant aisidament del realisme fantastic al jornal metaforic, pel mejan del poèma o del raconte istoric.