Sortiguèt en 2018 lo libre Atal fasèm de Sèrgi Viaule a cò de IEO-Edicion. Aquí çai jos la critica que ne faguèt Cristian Rapin dins la revista Lo Lugarn numèro 127.

Atal fasèm es lo títol del novèl roman que Sèrgi Viaule nos prepausa. D’intrada declara francament çò qu’a volgut far : escriure un roman « a la Molin » !

Per aquò far, a fidèlament servada la meteissa temporalitat coma a servat lo meteis mitan e la meteissa problematica : saber la misèria morala e materiala. Perqué Molin ?

Lo Sèrgi o explica dins la quatrena de coberta : « Li soi devent de mas primièras jòias de lector. D’efièch, los primièrs romans en lenga nòstra que legiguèri e la debuta de las annadas 1970 son estats los de l’autor roergat, e sonque los seus… Son los que me marquèron e que, de temps en temps, m’acompanhèron. Aquò’s Enric Molin que me dobriguèt la pòrta que dona sus la literatura occitana. »

Atal fasèm repren donc los tèmas tractats per Molin mas s’agís d’una falsa imitacion. L’intriga, malgrat las semblanças, es diferenta dementre que lo personatge central manifèsta une intensa vida interiora e un esperit critic que frega la reivindicacion. Tot parièr, dementre que Molin èra a fargar una pròsa literària originala, Sèrgi Viaule la manèja amb facilitat e en plena maturitat e precision.

Qualques exemples : l’escrusada designa un bolhon tròp aigós (p. 19), la lençolhala (p. 20) es lo collectiu per parlar dels lençòls, una persona que camina a pichons passes arrapents (p. 24) tant val dire nervioses, un egadon (p. 41) designa un carrat de casal e una auriolada (p. 46) un plat de castanhas rostidas.

Es un plaser de se passejar atal dins un vocabulari precís e colorat. Atal es amb una lenga resplendenta que Sèrgi Viaule nos descriu a travèrs un personatge jove la granda crisi sociala de las annadas 1930 en Occitània.

Cristian Rapin


Lo sens dels mots : unic/unenc e uman/omenenc

unic

Un comentari de Pèire Pessamessa sus l'emplec dels mots unic/unenc e uman/omenenc.

'Los tres gendres del paure òme' : presentacion de Domenja Blanchard

Los tres gendres del paure òme

En 2008 sortissiá lo libre d'Ives Roqueta Los tres gendres del paure òme.

Tolosa : centre d'excelléncia de l'OTAN dedicat a l'espaci

Espaci

Al mes de julhet de 2023 se dubriguèt a Tolosa un centre d'excelléncia de l'OTAN dedicat a l'espaci.

Lo grelhon, lo lop e las abelhas : un conte de Justin Bessou

Detalh d'una gravadura de Tavy Notton (1914-1977) sus la vida de las abelhas

Lo grelhon, lo lop e las abelhas es lo primièr tèxt dels Contes de la Tatà Mannon de Justin Bessou.

Estudi : 'L'òme que èri ieu' de Joan Bodon e L'occitan coma metafòra

L'òme que èri ieu

Vincenzo Perez de l'Università degli Studi di Ferrara trabalhèt de 2015 a 2016 sul libre de Joan Bodon, L'òme que èri ieu.