Freg e lops

En 2018 al mes de febrièr dins sa rubric Aital Òc lo jornal Centre Presse publicava lo tèxt d'E. Sodís : Lo freg al pè del fuòc.

Variacions : lo freg, al pè del fuòc...

En febrièr, sovent lo temps s'afrescolís, s'afresquís, s'afrejolís ; es de sason (d'unes o doblidan, dins los mèdias per exemple). En febrièr, lo freg soventeja Es pas lo moment pr'aquò de se refregir, de s'enfregir, de trapar una afrejolida o una frejura...

Fa freg, de còps nèva. E tot lo mond de parlar del temps que fa, de lo que farà, de lo que poiriá far. La television ne parlem pas, mai que mai se s'agís de París !...

Fa freg ; e las comparasons mancan pas. Un freg de canard. Cresètz que las patas gèlan als canards e los fa presonièrs del glaç... demorariá pas mai qu'a los anar culhir sus l'estanh gelat ? O pensatz que son los que caçan a l'espèra lo canard qu'an freg... e qu'an la carn de pola ? Un freg de can, canin, canifre... Los cans son mespresats dison d'unes, donc un marrit temps es un temps de can. Se ditz tanben que fa un temps a pas metre un can defòra ; aquí i a de compassion pels cans...

Un temps de lop... Amb lo freg, lo lop se sarra dels ostals... Dins de regions s'emplegan de teulas de lop que quand fa freg se metan a cantar o a sublar : lo lop es pas luènh, ni mai lo temps de lop. Lo freg es una bèstia qu'aganta, que mordís, una bèstia acarnissada coma lo lop e tanben lo can.

Se parla d'un freg que pèla, que desraba la pèl... O encara d'un freg a pèira fendre, qu'espeta las pèiras, subretot se dins las fendas i a d'umiditat. De còps s'entend que lo temps freg fa manjar de favas... Perqué de favas ? Vertat que lo freg fa clacar las dents...

Los galeses dison, al vejaire d'un especialista, « que fa freg a gelar un pet ». Aquí i a pas besonh d'un dessenh... E quand fa freg òm a guèrp o grep ; los dets son totes gords, engrepesits, enrampesits, enregdesits...

Es bon, al canton, davant un bon fuòc que branda de parlar de freg, d'evocar de provèrbis, aquel per exemple : « Mes de febrièr : lo pus cort e lo pus lord » ; après un temps ne ven un autre : « après lo freg ven totjorn la doçura »... Es bon d'evocar los noms de luòc o de familha : San Joan lo freg, La Fregièira, Frejorgas, Frejal, Fontfreja, Frigolet, Frejavila, Fresquièra, Jalada, Fregièr...

... Sarra-te del fuòc que venèm frejelucs, afrejolits, frejoluts...

E. Sodís


Carles Pons : diaspòra roergassa en Argentina

Clement Cabanettes, Pigüé

Un article de Carles Pons sus la diaspòra roergassa en Argentina.

Bilingüisme ! E perqué pas !

Bilingüisme

En 2019, Pèire Escudé èra convidat per l'IEO de Rodés per parlar del bilingüisme.

Votacion del Parlament Europèu per melhorar la mobilitat electrica

Lògo recarga electrica

A la debuta del mes de julhet de 2023 lo Parlament Europèu votèt per l'adopcion de règlas novèlas per fin de far créisser lo nombre de las estacions que permeton de recargar los veïculs electrics. Las novèlas disposicions preveson tanben de ne facilitar l'usatge.

Viure 1965 : Revolucion Occitana

La revista Viure fondada en 1964 foguèt pendent un desenat d'ans lo luòc d'expression privilegiat per la critica, las analisas, l'expression d'una pensada occitana liura.

Punt de vista de Jacme de Cabanas sul diccionari de Cantalausa (2002)

diccionari Cantalausa

En 2002 alara que Cantalausa acabava los sieu diccionari, Jacme de Cabanas li donava son punt de vista.