Un article de Alem Surre-Garcia dins La Setmana numèro 965, abril de 2014. Per l'autor, fàcia a la resurgéncia nacionalista, los occitans pòdon tornar trobar lors valors ancianas per lor creativitat.

La convivéncia e la dissidéncia

Lo Carnaval de Tolosa del 4 d'abrial [de 2014] es estat una vertadièra capitada : doblament de la participacion respècte a l'an passat, quicòm coma 80 000 personas per carrièra. Lo caractèr intercultural, intergeneracional e interbarrial d'aqueste carnaval, sa joinesa e sa creativitat son a metre al benefici de la cultura occitana qu'i èra plan representada dins son aspècte tan tradicional (lo polin de Pesenàs) coma modèrne (las Calandretas). Cal pas oblidar pr'aquò lo revèrs d'aquela jornada amb la manifestacion pro violenta de l'extrèma drecha, plaça del Capitòli, a caras veladas : « Nous sommes là parce nous sommes chez nous, parce que cette terre est à nous », foguèt lor declaracion màger (La Dépêche del 06/04/2014).

Lo Front National representa en fach sonque la part vesedoira de l'icebèrg nacionalista francés. Devèm analizar a la fina sa pujada en tèrra occitana e reconéisser primièr que lo terren « miègjornal » s'avèra pro favorable. Las rasons son complèxas, a l'encòp economicas, culturalas, societalas e ideologicas. I a una desculturacion lingüistica e culturala (una miègjornalitat redusida a l'anecdòta). I a la subrevalorizacion de l'identitat aquesida, la francesa... adesion sens condicions a çò que nommi « la Teocracia republicana ». I a la crisi de l'agricultura tradicionala (suicidis de païsans), pèrda de la diversitat industriala e promocion de la mono-industria toristica. I a l'immigracion importanta pènegra encara pro nostalgica de « l'Algérie française ». Notam tanben lo tropisme solar : immigracion nordenca rica, sovent vièlha, socitosa de securitat, e que ven enfortir lo vielhiment de la populacion. I a enfin lo substrat felibrenc de la « Petite Patrie » al servici exclusiu de la « Grande Patrie », substrat maurrassian del « Nacionalisme intégral » e substrat pojadista.

La deperdicion de substància ligada al sentit d'una pèrda d'influéncia francesa dins lo mond, explica lo replec general al dintre de frontièras renfortidas e la malfisança, e mai l'ostilitat envèrs l'alteritat : Anglò-saxons, Euròpa, Alemanha, Ròms, Arabis, Josieus, Turcs emai Catalans, aquí la tièra dels bocs emissaris. Lo passatge de Lemòtges (lo brèç dels Trobadors) a la drecha, aquel de Villers-Cotterets a l'extrèma drecha e lo fach que l'Estat s'endralha dins un procediment de re-nacionalizacion abrivat, son mai que d'anecdòtas. Es ora de se despegar d'una tala ideologia mortinèla.

Los obratges de Felip Martel (Les Félibres et leur temps) e de Francesca Zantedeschi (Une langue en quête de nation) nos permeton de plan comprendre la mecanica de la despossession e cossí se desplega la martelada ideologica. Sèm assabentats.

D'aquí l'importància de mestrejar las articulacions entre l'interior e l'exterior, çò que los Trobadors disián « lo çai e lo lai », e de fargar un malhum alargat e operacional. Podèm pas res esperar de França sola. Las quichadas al dintre son d'aitant mai eficientas se s'apièjan sus de quichadas exterioras (Euròpa, Unesco, internet).

Lo mitan associatiu occitan e subretot la creacion musicala contemperanèa, de Niça a Pau, an dobèrt un fum de camins : Catalonha, Aragon, Irlanda, Granda Bretanha, Israèl, Alemanha, Ongria, Argeria, Marròc, Palestina, Pèrsia, Brasil, Chile, etc. Lo concèpte de Convivéncia (lo biais de viure amassa dins lo respièch de l'alteritat, en se e fòra de se, en tota egalitat) es a s'espandir, çò que lo nacionalisme franco-francés pòt pas encapar.

Camins de creacion, camins de dissidéncia ? A l'Ostal de La poesia de Nòva Yòrk, al mes de novembre passat, lo public aplaudiguèt calorosament la prestacion occitano-americana NY'Òc Trobadors e aquela formulacion : « Occitània es una creacion contemporanèa » !

Alem Surre-Garcia


Sèrgi Viaule : critica del libre de Pau Gayraud 'Lo libre del causse'

Lo libre del causse - Pau Gayraud - Vent Terral

En 2016 l'editor Vent Terral tornava editar Lo libre del causse de Pau Gayraud.

Frederic Mistral sus Victor Gelu (1886)

Victor Gelu

En 1886 sortissiá en dos volums las òbras complètas de Victor Gelu amb un prefaci de Frederic Mistral.

Las negociacions per integrar Macedònia del Nòrd e Albània dins l'Union Europèa debutan

Petr Fiala, Dimitar Kovacevski, Edi Rama e Ursula von der Leyen lo 19 de julhet de 2022 a Brussèlas

Lo diluns 18 de julhet de 2022 los 27 païses membres de l'Union Europèa an donat lor accòrd per que se dubriguèsson las negociacions d'adesion a l'Union de Macedònia del Nòrd e d'Albània.

Patrick Sauzet : Per un modèl mimetic del contacte de lengas (1987)

Sul perqué de l'abandon de la lenga occitana, al delà del modèl erosiu e del modèl conflictual. Un article de Patrick Sauzet dins la revista Lengas.

Sus l'empec de la lenga occitana en sciéncia

tablèu

Un article de Felip Carbona publicat dins la revista Vida Nòstra en 1972, sus l'emplec de la lenga occitana en sciéncia.