En 2014 sortissiá lo libre L'Occitanie en 48 mots d'Hervé Terral, frucha de quaranta ans de lecturas e de reflexions sus la cultura nòstra. Dins son edicion del 11 al 17 d'abril de 2014 lo jornal La Setmana jos la pluma de Clamenç Pech presentava lo libre.

Occitània en qualques mots

Es una brava escomesa que s'es lançada l'autor. Lo sociològ Hervé Terral (Universitat Joan Jaurés) publica en cò d'IEO edicions un libròt de civilizacion occitana, accessible a totes los publics. Se poirà adreçar al militant de la primièra ora coma al simple curiós que se demanda çò que caracteriza la civilizacion occitana e tanben cossí s'es bastida.

Es en 2009, pendent la segonda manifestacion per l'occitan a Carcassona, que li venguèt l'idèa de redigir aquel libre. Es pas un trabalh universitari de mai, es un pauc mai qu'un obratge de vulgarizacion... En fait, capita plan de far l'entre-dos. Las Premsas Universitàrias del Miralh (UPM), an al catalòg una colleccion dita « Los mots de » que recampa d'obratges qu'an la meteissa foncion qu'aqueste libre. La causa es qu'èran pas tròp cauds (segon l'autor) per consacrar un obratge de la colleccion a la cultura occitana. Aquò rai, Hervé Terral contunhèt son trabalh e l'ostal d'edicion de l'Institut d'Estudis Occitans a eretat del projècte. En 48 mots-claus, l'autor dessenha Occitània a grands traits en se passejant entre mantuns domenis.

Dins lo domeni istoric, d'articles son consacrats als Visigòts, a Al Andalus o encara als josieus del Papa. Los Visigòts s'installèron sus las roïnas de l'empèri roman en ne gardant las caracteristicas mai profitablas, foguèsse pas que lo dret escrit qu'an transmés als occitans. Foguèron caçats d'Occitània pels Francs e s'anèron installar de l'autre costat de Pirenèus. Pasmens, los conquistaires acaban sovent per èstre conquistats. En l'an 711, una expedicion arabo-berbèra passèt lo destrech de Gibraltar per anar fondar Al Andalus. Aquel reialme musulman s'espandiguèt sus una bona part de la peninsula iberica dusca a l'ancian reialme de Septimània (Lengadòc-Rosselhon sens Losèra). Permet de comprendre que los occitans èran al mitan d'aquel truc de doas civilizacions... e qu'i joguèron un ròtle.

D'unes articles pertocant la cultura explican la literatura occitana al sens larg, l'influéncia del romantisme, l'eretatge del Felibrige, de la cançon occitana o encara... del Joseph Delteil.

Èra clar qu'Hervé Terral podiá pas far aquel libre sens s'interessar a son domeni d'estudi : la sociologia. S'es particularament interessat a l'estructura familiala occitana. Se pòt notar per exemple çò que ditz de la « familha-soca », modèl aplicat entre autres dins la partida pirenenca occitana. Es l'organizacion de las familhas a l'entorn de l'ostal e del patrimòni que l'enròda. Aquel modèl aurà resistit a las leis aplicadas pendent la Revolucion francesa qu'impausava un partatge egalitari del patrimòni entre los eretièrs. Las familhas pirenencas se son alara petaçadas per contornejar aqueles principis per far durar lo modèl de l'eretièr unic. Endacòm mai, òm a un modèl familial fòrça mai individualista, coma es lo cas sus las còstas mediterranèas.

Lo tot es servit dins un estile saborós, mesclant l'erudicion e l'ironia atendrida. Coma o indica dins son prefàci, Hervé Terral se pausa en « sudista » qu'a enfin comprés çò qu'es. Demòstra plan que la cultura nòstra es pas encara bona per èstre mostrada darrièr la veirina poscosa d'un musèu.

Clamenç Pech

L'Occitanie en 48 mots

L'Occitanie en 48 mots, Hervé Terral, IEO Edicions, 2014, 14 èuros


Teatre : 'Geronimo' d'André Benedetto

Lo Geronimo de Benedetto

En 1974 André Benedetto montava la pèça Geronimo, los redactors de la revista Revolum dels mes de genièr de 1975 ne rendián compte.

Max Roqueta e lo roman

Mièja-Gauta

Lo tèxt çai-jos es extrach de la plaqueta de presentacion de la mòstra : Max Roqueta, la libertat de l’imaginari, que se debanèt en 2014 e 2015 a Montpelhièr.

Union Europèa : ajudas a la infrastructuras de transpòrt

Ralh ferroviari

Lo dijòus 22 de junh de 2023 la Comission Europèa comunicava sus la politica de l'Union en matèria de transpòrt. Son 6,2 miliards d'èuros que seràn investits dins las infrastructuras.

Pau-Loís Granier per Felip Gardy

Pau-Loís Granier - òbra poetica occitana

Un article de Felip Gardy dins la revista Oc (ivèrn de 2002).

Frederic Mistral sus Victor Gelu (1886)

Victor Gelu

En 1886 sortissiá en dos volums las òbras complètas de Victor Gelu amb un prefaci de Frederic Mistral.