Extrach del libre Lo fiu de l'uòu de Robèrt Lafont
Atlantica, 2001
Poguèron pas sortir de Besièrs. Ai pòrtas s’èra recebut l’òrdre de plus laissar passar degun. La barra èra mesa e encadenassada. L’endeman, qu’èra diluns, se passèt en discutidas dins lei carrieras totjorn comolas de gents. Lei portaus demoravan tampats e ges de nòva intrava plus. D’òmes s’èran quilhats au cimèu dei torres de la Catedrala per agachar se ren arribava dau caire de Vilanòva. E lo dimars de matin se veguèron sus riba d’Òrb lei primiers crosats ocupats a abeurar lei cavaus e a far plantar lei tibanèus.
Lo bruch corrissiá que l’evesque èra anat lei trobar per ensajar de sauvar la vila. Tornèt a miegjorn. Pacha èra facha. Aviá donat la tiera, establida per eu-meteis, de dos cent vint-e-dos Besierencs erètges. Aquests liurats, la vila seriá sauva. Foguèt un remenadís. Se correguèt a la Maison Comuna. Lei Cònsols deliberèron esquichats entre lei ciutadans : puslèu morir negats, e mai dins l’aiga salada que de liurar d’òmes liures d’una ciutat desliura. Lei cresents e lei cresentas èran en orason. Mai entretant, l’evesque ramosava a la Catedrala lei catolics pus caparruts e li prepausava de laissar la ciutat tre aquest vèspre. Que leis erètges l’aparèsson ! Foguèron a pauc près dos centenaus a lo seguir. Se dobriguèt per elei una pòrta. La passèron sota lei cridadissas, lei còdols, lei socas e leis estronts. Sota la davalada reja de la pòrta d’Òrb, leis arlòts, ò ribauds campavan, sens gens de tenda, jaguts espelhandrats dins l’èrba. Avián abrat de fuòcs e fasián bolhir de cans dins d’olassas. S’amorravan a la dorga. La nuech èra pas encra que roncavan gonfles e bandats.
Besièrs liure recampat en se intrèt dins una bòna nuech, e se desrevelhèt lo matin dau dimècres en badalhant son esperança. A veire tot çò qu’èra arrivat de soudatalha sota lei barris, l’opinion comuna èra qu’una tala tropelada trairiá pena a s’apasturar. Èran elei que sostendrián pas lo sèti, mentre que Besiers viuriá de tota la pitança, carnsalada, rabas e blat, amassada dempuèi de setmanas. Èra lo jorn de Maria-Magdalena, la que prèga de contunh per nosautres dins sa bauma. Una alauseta dau restoble escalèt au cèu per i acimelar son cant. Totei levèron lo nas e adorèron en son arma.
Es lo moment que causiguèron quauqueis esterlucats de la gàrdia a la pòrta d’Òrb per se pagar la fèsta de rostar leis arlòts. Davalèron a corsa lo pendís en bramant e comencèron a assucar lei dormeires que n’avián pas acabat amb sa monina. Mai aquelei èran pus nombrós que se seriá pas cresegut e a sa crida se faguèt una bolegadissa de la banda dei crosats. Lei Besierencs deguèron remontar, mai arribèron pas pron lèu au portau per empachar que de pus fins correires qu’elei intrèsson sota lo pòrge, mentre que d’autrei començavan a esclapar lei pòsts a la destrau. Ais arquieras e ai merlets, degun èran lèsts. Lei pèiras que se traguèron amaluguèron tres ò quatre assautaires. La crosada tota pojava darrier sei ribauds.
L’enfant de Maria* i èra, ai merlets. Veguèt tot. Mai çò que veguèt puèi, en davalant córrer a l’ostau dei Perfiechas, çò que beguèt a plen d’uelhs, còsta de o escriure : leis arlòts qu’intran dins leis demoranças e ne ressòrton en tirassant lo còs deis escotelats, e coma sufís pas, lei talhan a quartiers [...], lo sang que comença a regolar au pendís dei carrieras, fai l’escruma e s’engòrga dins lei molons de membres chaplats e de tèstas trencadas, òm i chaucha, òm se despega plus de son odor fadorlassa. Un pali d’orladissa s’estend sus la vila e sèmbla que ne retomba la clartat dei fuòcs rebatuda sus un vèu de nívols.
Robert Lafont
Lo fiu de l’Uòu
