En 2009 dins la revista La Beluga del Tarn e Garona lo redactor informava sos lectors de la parucion del Missal Occitan.
L’occitan dins la liturgia catolica
Los 25 e 26 d’abrial [2009] que venon se debanarà lo romavatge occitan a Lorda. Creat per lo canonge Jòsep Salvat (que fondèt tanben lo Collègi d’Occitania de Tolosa) Lo primièr pelerinatge occitan se faguèt lo 25 de març de 1958 (centenari de las aparicions).
Coma totes los tèxtes liturgics d’una meteissa lenga devon èsser pertot ont s’emplega aquela lenga, los evesques d’Occitània amassat en una comission intitolada « Per la lenga d’Òc a la glèisa » somesa a las directivas del Sant Sèti, an decidit d’utilizar una sola lenga occitana que sariá emplegada per totes los rectors qual que siá la region e los diferents dialectes. Lengadocians, Lemosins, Auvèrnhas, Gascons e Provençals an redigit de tèxtes ont sufís de cambiar la fonetica mas pas lo vocabulari, ni mai la sintaxi.
Lo tèxte oficial liturgic de la messa en Occitan data de 1972. De tot temps l’occitan es estat emplegat dins la liturgia catolica (coneissèm un consentiment matrimonial en occitan que data de 1503). Lo missal occitan fuguèt editat en febrièr 1979 per l’IEO e lo prefaci fuguèt escrich per Joan Cardinal Guyot Arquevesque de Tolosa (que per l’anecdòta èra l’evesque que me confirmèt, luènh de mon Occitània natala, dins la glèisa de Valognes dins lo Cotentin... en mai aquel missal foguèt estampat al moment ont nasquèt ma drolleta... qual diguèt que l’astre existís pas ? ) « Lo concili a dich amb fòrça la granda utilitat que pòt aver la lenga del país per la pregaria de Dieu. » Lo missal occitan Messa en lenga d’òc es redigit en dialècte lengadocian qu’es geograficament e lingüisticament lo mai central. De mai es la fòrma d’occitan mai prèp de l’occitan de l’edat mejana e la fòrma de mai comprene per totes los occitans quin que siá lor dialècte d’origina.
En mai del tèxte liturgic (ordinari de la mesa) , trovaretz dins lo missal occitan : reviradas d’antifònas, d’orasons e de lecturas, de pregàrias e de cantics e la lista de las fèstas religiosas e un glossari dels sants e en particular dels sants onorats dins las diocèsis d’Occitània que son sovent ignorats pel mond occitans.
De segur, Jacme Taupiac participèt a la mesa en plaça d’aquel missal. A tanben publicat Pacem in terra / La Patz sus tèrra, revirada occitana del quaranten anivèrsari de l’enciclica del papa Joan XXIII (editat pel Collègi d’Occitania, 2003).
En Tarn e Garona fuguèt lo rector Laurens de Monclar de Carcin que celebrèt la primièra messa en lenga d’òc, en 1986, per la fèsta occitana que se debanava e contunha de se far dins sa parròquia dempuèi 23 ans. Lo mai « celèbre » dels rectors que celèbran la messa en occitan es de segur lo nòstre Amic Jòrdi Passerat (qu’ausiguèri sa primièra messa de Nadal a Mirabel, lo 24 de decembre 1990) qu’es demandat pertot en Occitània e quitament en defòra per d’occitans « exilats ». En Tarn e Garona los autres rectors que dison de messas en occitan son l’abat Gineste e l’abat Peinavera.
Las messas occitanas son celebradas dins l’encastre de manifestacions que son pas totjorn organizadas per associacions occitanas atal lo 19 d’abrial, (11 oras) Jòrdi Passerat dirà la messa a la collegiala Montpesat de Carcin amb l’abat de la parròquia, lo Paire Rossinhòl, un Roergàs de Parisòt, a l’ocasion del Grand capítol annadièr de la Confrariá dels vins de Carcin. Se fa tanben mas es pus rare de messas de maridatge (una se debanèt a Dunas) e d’entèrrament.
La redaccion de La Beluga
Numèro 10, 2009, Tarn e Garona
