Fa cent ans naissiá Joan Bodon. Alan Roch dins La Semaine du Minervois del 10 de decembre de 2020 presentava l'escrivan.

Enfants de Joan Bodon ?

Lo grand escrivan occitan del sègle 20, lo Joan Bodon, nasquèt lo 11 de decembre de 1920 a Crespin en Avairon. Se passatz apr’aquí, prèp de Naucèla, anatz doncas vistalhar son ostal de familha qu’es ara dedicat a sa vida e a son òbra. Una tièra de manifestacions (lecturas, espectacles, mòstras, conferéncias, rescontres...) aurián degut marcar lo centenari de sa naissença. Benlèu l’an que ven ?

Son òbra poetica la popularizèron los primadièrs de la nòva cançon occitana, e en particulièr lo Mans de Breish. Son cant de solidaritat amb los carbonièrs de la Sala es vengut un aire popular plan conegut :

Cantem l’Internacionala
La cançon de nòstre espèr.
Los carbonièrs de La Sala
Nos an mostrat lo dever.

De mestièr, foguèt mèstre d’escòla dedicat a l’ensenhament agricòla e sens pòste fixe. Se trapa atal a la crosada de doas realitats problematicas : l’avenir del mond païsan e lo sòrt de la lenga d’òc. Una cultura que coneis plan e que vòl transmetre : publicarà contes (Contes del meu ostal ; Contes del Balssas – s’es trapat un ligam de parentat amb Balzac ; Contes del Drac...) ; lo conte, totjorn e a l’encòp : local e universal.

Son escritura dirècta, simpla (e èsser simple es complicat), l’avançada en frasas cortas e ritmadas, una lenga enrasigada e una coneissença del mond literari tot noirisson sos romans, amb d’amors contrariadas e d’eròis en descalatge (« Es sus la talvera qu’es la libertat... »), siá tancats dins lo passat, siá en quista d’unas utopias (volapuc e esperantò per las lengas ; se l’ebrèu tornèt espelir, perqué pas l’òc ?). Amb La grava sul camin, un jove mandat al STO en Silesia se trapa marginalizat al retorn al país pels resistents d’aprèp-guèrra. Amb Lo libre de Catòia, es la vida d’un enfarinat que sasís : la pichona glèisa que refusèt lo Concordat e que subreviviá en Roergue. Lo factor de La Santa-Estela del centenari rescontra, per la granda fèsta de la lenga, un sabent fòl que vòl salvar l’occitan mercé a unes robòts. Òm i crosa tanben lo Crist de Montfavet. L’eròi de Lo libre dels grands jorns davala del trin a Clarmont d’Auvèrnhe : ven d’aprendre qu’es rosegat pel cancre. En capítols vius, l’istòria del país e de la lenga es en tela de fons amb un autre ideiaire fòl que vòl noirir los caps, sens los còrses. Amb La quimèra, Joan Bodon s’ensagèt (e capitèt) al roman istoric a l’entorn del sòmi d’unes Camisards de veire los angleses los venir ajudar. Partit en Argèria, ont morís en 1975, son darrièr roman demòra inacabat : Las domaisèlas, entre òmes e femnas, amb un monde josterranh que nos influéncia – un retorn a las baumas de l’an 01 ?

En partent de la situacion occitana, dins una òbra noirida de fraternitat e d’umanitat, Joan Bodon parla de malèsser mas amb las belugas d’una esperança jamai atudada : « Sabi qu’aquel jorn vendrà... ». Emai aquel jorn venguèsse pas, nos cal tot faire per que venga... « Quora tornarà l’alba ? »

Festejatz lo centenari de sa naissença en legissent o tornant legir l’òbra del Joan Bodon !

Bodonesc Roch


Pau-Loís Granier per Felip Gardy

Pau-Loís Granier - òbra poetica occitana

Un article de Felip Gardy dins la revista Oc (ivèrn de 2002).

Critica del libre de Joan-Maria Petit e Pèire Francés : 'Bestiari, aubres, vinhas'

Joan-Maria Petit e Pèire Francés : 'Bestiari, aubres, vinhas'

En 1979 la revista Aicí e ara publicava una critica de Maria-Clara Viguièr del libre Bestiari, aubres, vinhas.

Los Païses Baltics son desconectats dels malhums electrics rus e bielorús

Electricitat, pilònes

Lo dimenge 9 de febrièr de 2025 son estats desconectats dels malhums electrics rus e bielorús los tres Estats Baltics, Estònia, Letònia e Lituània.

Carles Pons : diaspòra roergassa en Argentina

Clement Cabanettes, Pigüé

Un article de Carles Pons sus la diaspòra roergassa en Argentina.

'Tornar legir Joan Bodon' obratge collectiu als Classiques Garnier

Relire Jean Boudou, Classiques Garnier, 2025

Ven de sortir als Classiques Garnier a la debuta de 2025 lo libre Relire Jean Bodon.