Un article de Joan Fourié dins Canta Grelh (Numèro 34) sus dos libres publicats en 1997. Un de Cantalausa e l'autre de Gabrièl Seguret.

Dos libres novèls

  • Gabrièl Seguret : Pels puèges del Levezon, qualques racontes e remembres - Lo Grelh Roergàs - 1997 - 75 paginas
  • Francis Jammes : Le roman du lièvre, revirat en occitan per Cantalausa - Colleccion Sètz bilingües, Cultura d'Oc - 1997 - 47 paginas

Es una causa coneguda, la literatura d'òc en Roergue demòra fortament marcada, per dire pas condicionada, e aquò dempuèi la respelida felibrenca del sègle passat, per una ruralitat omnipresenta. Bodon el-meteis, malgrat la simbolica que delargava e les sòmis interiors dont se noirissiá, posquèt pas escapar a la preséncia recurrenta, al nivèl de la sieuna inspiracion, de las influéncias del mitan dont èra sortit, qu'i pegava dusca a l'anma e que lo pastava de sa cultura.

Partent d'aquela constatacion, non se cal estonar se lo darrièr libre paregut dins la colleccion del Grelh-Roergàs trata un còp de mai de las condicions d'existéncia dins le monde rural, per l'escasença pendent las annadas 40 dins l'encontrada del Levezon. Le paire Gabrièl Seguret, dont les auditors de Ràdio Rodés avián aimat la revirada occitana qu'aviá faita del roman d'E. Bouloc Los Pagés, gardèt sa vida tota un amor quitament carnal per sa tèrra e sa lenga. Aquel raconte levezonenc, que l'autor ailàs posquèt pas acabar, sentís pas la farlabica e, subre mai d'un sicut, pren valor de testimòni uman. Amans Batut agèt una crana idèa de recuperar aquel manescrit, de l'adobar e de lo far editar. G. Seguret aviá la pèl e l'abeluc d'un escrivan autentic ; e qu'una lenga polida, druda e coladissa saviá manejar quand daissava parlar son còr e sa memòria.

Cantalausa, el, sembla escapar a-n-aquesta mena d'atavisme campestral e barrutla en tota libertat dins las arcanas de la literatura internacionala, menant sens lassièra mas amb punhor una obrassa de reviraire que, a travèrs la colleccion "Sètz bilingües", balha a las letras d'òc un resson universal de bona venguda. Aquí que nos sortís de sa tireta una adaptacion occitana del Roman du lièvre que l'escrivan bearnés Francis Jammes publiquèt a la debuta del sègle. Cal precisar qu'aquel Lebraud a pas grand causa de comun amb las evocacions animalièras de la Fontaine, Colette o Loís Pergaud. Ne dona una vision poetisada, passada al mòtle de l'umanisme crestian. Una traduccion inspirada, que deguèt pas èstre totjorn aisida de menar ça que la, ont senhoreja un còp de mai l'engenh de Cantalausa e sa remirabla coneissença de la lenga nòstra.

Joan Fourié - 10/09/97


Critica del libre 'École, Histoire de France et Minorités nationales'

Ecole, Histoire de France et Minorités nationales, Napoleon Bonaparte

Critica per Romieg Pach del libre de Claude Gendre e Françoise Javelier : École, Histoire de France et Minorités nationales (Fédérop, 1978)

Justin Bessou o cossí escriure la lenga nòstra (1903)

Civada coiola dins un camp de froment

Un tèxt de Justin Besson, testimoniatge preciós per saupre çò que cal pas far a l'escrich.

La Comision Europèa presenta un plan per poder gerir una possible copura d'apovisionament de gas rus

Gas

Dimècres 20 de julhet de 2022 la Comission Europèa presentèt un plan d'urgéncia per fin de poder viure sens gas rus.

Lenga occitana, beluga de l'espèr

Belugas

Un tèxt del jornal La Beluga (Tarn e Garona), agost de 2008.

Sèrgi Viaule : critica del libre de Pau Gayraud 'Lo libre del causse'

Lo libre del causse - Pau Gayraud - Vent Terral

En 2016 l'editor Vent Terral tornava editar Lo libre del causse de Pau Gayraud.