Arpa

Sagèl de Guilhèm VIII, senhor de Montpelhièr (sègle XII)

En març de 2018 dins sa revista mesadièra la vila de Montpelhièr comunicava en occitan.

L'arpa del Senhor Guilhèm

Una arpa que data del sègle XIIen es estata reconstituïda a partir d’un sagèl, aquel de Guilhèm VIII, senhor de Montpelhièr, conservat als archius comunals del Clapàs. Un projèct menat pel CIMM, Centre internacional de las musicas medievalas.

Vaquí una brava aventura menada per d’unes pivelats que faguèron renàisser un instrument de musica de l’Edat Mejana. Simbòl del ric patrimòni cultural de Montpelhièr, d’una musica que passèt lo temps fins a nosautres e testimònia, notadament amb un nombre important de laütièrs, que la musica es sempre fòrça viva al Clapàs.

L’istòria comença al Servici dels archius comunals que se garda lo sol exemplari conegut d’una bulla de plomb dels Guilhèm, senhor de Montpelhièr. Aqueste sagèl, ligat per una cordilha a una carta manuscricha, dona de veire l’iconografia originala del senhor Guilhèm VIII de Montpelhièr representat d’un caire coma un cavalièr d’armada e de l’autre caire, coma un poèta que tòca d’arpa. E es aquesta arpa del sègle XIIen modelada sul sagèl de metal que ven d’èstre reconstituida.

A l’origina d’aqueste projèct Gisèla Clement, fondatritz del CIMM (Centre internacional de las musicas medievalas – Del cèl a las talvèras).

« La Vila de Montpelhièr sostengèt aqueste projècte d’arqueo-laütariá per sa dimension istorica excepcionala. Aquesta reconstitucion a l’identic de l’arpa del sagèl de Guilhèm VIII es una brava escomesa tecnica. Poèta e òme de letras, pivelat d’art, amic e protector dels trobadors, Guilhèm VIII, senhor de Montpelhièr aviá, tre 1181 proclamat la libertat d’ensenhament sens distinccion d’origina » çò ditz Felip Saurel, conse del Clapàs, president de Montpelhièr Mediterranèa Metropòl.

Aquesta arpa es estada reconstituïda per cinc laütièrs dins l’encastre d’un talhièr del CIMM dirigit per Ives d’Arcizas, factor e especialista de las arpas ancianas, organizat pendent dètz jorns en mai passat a Sant Guilhèm del Desèrt. E l'arpa de tretze còrdas, que la colomna es nauta de 65 cm, facha de fusta de vèrnhe flòtat, serà utilizada dins l’encastre del CIMM pels musicians professionals del temps dels concèrts e festenals e pels estudiants en formacion.


Cristian Rapin e lo Prèmi Nobel de Mistral

Medalha Nobel

Un article de Cristian Rapin dins Lo Lugarn numèro 86-87, auton de 2004.

Jòrdi Labouysse : 'Occitània, Moments d'histoire'

Jòrdi Labouysse : 'Occitània, Moments d'histoire', 2023

Lo libre Occitània, Moments d'histoire de Jòrdi Labouysse publicat a la prima de 2023, recampa d'articles publicats entre 1980 e 2010 ligats a l'istòria dels païses occitans.

Los Païses Baltics son desconectats dels malhums electrics rus e bielorús

Electricitat, pilònes

Lo dimenge 9 de febrièr de 2025 son estats desconectats dels malhums electrics rus e bielorús los tres Estats Baltics, Estònia, Letònia e Lituània.

Punt de vista d'Ives Roqueta sus l'occitanisme (1965)

La revista Viure en 1965 interrogava los actors de l'occitanisme del temps. Aquí lo testimoniatge d'Ives Roqueta.

Sèrgi Viaule : critica del Libre 'Lo Mandarin'

Lo Mandarin

Al mes d'agost de 2020 sortiguèt en occitan traduch per Joaquim Blasco lo libre de José Maria Eça de Queiroz Lo Mandarin.