Dins la revista Lo Gai Saber numèro 62 dels meses de novembre e
decembre de 1929, pagina 211, Josèp Salvat publicava una critica de l'òbra d'Enric Mouly
Al Cant de l'Alauseta que veniá de pareisse a cò de l'editor roergat Carrère
a Rodés (lo títol original portava l'ortografia Alauzeto).
La tornan publica, per part, çai-jos en occitan modèrne, levat per las citacions presas al tèxt original que son dins la grafia del tèxt de Mouly.
Avèm pas portada la fin de l'article ont, dins un but pedagogic, Josèp Salvat fasiá una transcripcion ortografica d'un extrach de l'òbra dins la grafia que propausava l'Escòla Occitana e que, el, apelava la grafia occitana. Èra, aquesta, a qualques punts de detalh prèp, quasi identica a la grafia actuala.
Al Cant de l'Alauseta per Enric Mouly
Es del Roergue que m'es vengut lo melhor libre de la sason. E aquel libre es un libre de pròsa occitana. Es escriut en grafia fonetica, e l'autor nos avertís que, s'escriu atal, es que pòt pas faire autrament. Li cal donc perdonar. Vejatz çò qu'escriu dins un Assaber a sa novèla òbra, Rajòl d'antan, que pareis dins Le journal de l'Aveyron amb una grafia mai classica : « Lo còp que ven farèm un pas de mai ; lo còp d'après un autre e, se Dieu o vòl, dins qualque temps nos podrèm vantar d'escriure coma cal. »
Aquò es plan dich, e sabi personalament que los felibres roergats son sul bon camin. Es per aquò que fau pas cap de repròches a l'amic Mouly. Nos promet de novèls libres : li demandi de los far interessants e polits coma lo primièr.
Caldriá dire, e seriai longanha, perqué e cossí es estat compausat Al Cant de l'Alauseta. Lo jostítol Trenta Ans d'Agricultura en Roergue indica pro plan qu'aquò es pas un roman ordinari, amb una intriga mai o mens pebrada. Es lo raconte de la vida que s'es menada dins una bòria del Roergue, ont de gents avisats an saput s'arrancar a la rotina malfasenta e se faire vite e plan a las novèlas metòdas d'agriculturas.
Bèla ocasion per pintrar de polits tablèus : las dalhasons (p. 25), la lòga dels meissonièrs e la sèga (p. 29), las batesons (pp. 34-36), la pregària en familha (p. 51), la vida simpla e aürosa del pagés (pp. 70-71), la mobilizacion (p. 96), l'arribada del permisionari (pp. 103-106). Bèla ocasion tanben per dire son mòt contra la lei de uèit oras aplicada al trabalh dels camps (p. 32), per recomandar la morala dels vièlhs : la fe, de trabalh e de dròlles.
Lo vocabulari d'Enric Mouly es ric que se pòt pas dire e sa lenga es gostosa. Es per aquò que – aiçò a pas res a véser amb la grafia – li dirai que m'an pas agradat de mots coma aproupecieu, ramplacent, eternel (dins la mèma pagina 51 se legís immourtal), bouaturo o bouoturo, bouèses umanos, cur, Sento Bierjo, paun (paon), trètoment. Mas, en escambi, ausisètz quinas expressions granadas : Fasio monta davalo amb sas baquetas (p. 21) ; cado an, passabou joul bentre la Prado de la Pagesio (p. 23) ; lous blads (madurs) fasion coueto de calel (p. 29) ; arribo la fougasso couma uno rodo de mouli (p. 40) ; per un mal te boli s'es tournat metre à plòure (p. 55) ; cal cridar sebo (se sometre) ou se cal sauba (p. 99), etc. Lo vocabulari de 500 mots, a la fin del libre, mòstra la riquesa de la lenga roergata. [...]
Josèp Salvat
